ترجمه تخصصی فارسی به انگلیسی و در مقابل آن ترجمه تخصصی انگلیسی به فارسی هر دو از نیازهای پژوهشگران در حوزههای علمی مختلف است. ولی هرکدام از ترجمههای ذکرشده باید از اصول و قواعدی پیروی نمایند تا موردقبول و تأیید مجلات، نشریات و محافل علمی مختلف قرار گیرند. در این میان ترجمه تخصصی فارسی به انگلیسی به نسبت ترجمه تخصصی انگلیسی به فارسی از حساسیتهای بالاتری برخوردار است. چراکه پژوهشگر برای تکتک سطرهای مقاله خود زمان، انرژی و جه بسا هزینه صرف نموده و حالا نتیجه دست رنج خود را در اختیار مترجم قرار میدهد. کوچکترین بیدقتی یا کمبود اطلاعات در مورد لغات انگلیسی سبب میشود، سرمایه معنوی و مادی مالک اثر از بین برود و مقاله وی شانس قبول را از دست بدهد. در این مطلب بیشتر از نکات موردتوجه برای هر دو از ترجمههای ذکرشده، سخن میگوییم و توجه شمارا نیز بدانها جلب مینماییم.
نکات طلایی در مورد ترجمه تخصصی فارسی به انگلیسی:
باید قبول کرد، زبان انگلیسی در میان بسیاری از کشورهای اروپایی، آمریکایی و حتی آسیایی مقبولیت بالایی دارد. بدین ترتیب نگارش مقالاتی به زبان انگلیسی برای محققین و پژوهشگران از اهمیت فراوانی برخوردار است. ازاینرو ترجمه تخصصی فارسی به انگلیسی و برگرداندن مقالههای فارسی با رعایت تمامی المانها، اصول و قوانین رایج در متون انگلیسی ثمرات فراوانی برای دانشپژوهان دارد. اجرای آنالیز کلامی، انتقال درست مفهوم متن و ارائه ترجمهای موردقبول افراد نیتیو و مسلط به زبان انگلیسی از ویژگیهای یک ترجمه قابلقبول است. ولی از مهمترین نکاتی که سبب تولید یک ترجمه تخصصی فارسی به انگلیسی میشود، باید به این موارد نیز اشاره نمود.
نکته اول: تبعیت از الگو ترجمه مفهومی
برای رسیدن به یک ترجمه تخصصی فارسی به انگلیسی تبعیت از الگو مفهومی بهجای ترجمه کلمهای یا جملهای بهترین راهکار است. در ترجمه کلمهای خطر دور شدن از مفهوم و در ترجمه جملهای صرفنظر نمودن ناخواسته از برخی جملات وجود دارد. به همین دلیل مترجمان حرفهای بامطالعه کلی مقاله و دریافت مفهوم، شروع به بازگرداندن مقاله از زبان فارسی به انگلیسی میکنند.
نکته دوم: توجه به ساختار، فرهنگ و محیط زبان
این فقط کافی نیست که متناسب با ساختار زبان مبدأ کار ترجمه را آغاز و به پایان برسانیم. بلکه گاهی مقتضیات فرهنگی و محیط زبان حکم میکند تا لغاتی متناسب باحال و هوای فضای حاکم بر کشور مقصد را برای انتقال بهتر مفاهیم به کار ببریم.
نکته سوم: استفاده از جملات موجز و مختصر
اگرچه مهم است در ارائه ترجمه تخصصی فارسی به انگلیسی از جملات مختصر و قابلفهم استفاده نمایید. ولی از آن مهمتر انتقال خوب مفهوم جملات طولانی به کمک کلمات قدرتمند و ساخت جملاتی مفهومی حتی در صورت طولانی بودن آنها است.
نکته چهارم: پیشگیری از تداخل معانی کلمات
کلمات و اصطلاحات انگلیسی در جایگاههای مختلف معانی گوناگونی داشته که این امر دقت مترجم را برای استفاده از آنها میطلبد. بدین ترتیب یک مترجم توانمند باید قدرت یافتن کلمات معادل صحیح در زبان مقصد را داشته باشد.
نکته پنجم: دقت در زمان و نوع فعل
قواعد زبان فارسی در مورد فعل، فاعل، صفت و موصوف بسیار متمایز از زبان انگلیسی است. بدین ترتیب یکی دیگر از فنون ترجمه تخصصی فارسی به انگلیسی دقت در زمان فعلها و محل قرارگیری آنها است.
نکات طلایی در مورد ترجمه تخصصی انگلیسی به فارسی:
همانطور که در ترجمه تخصصی فارسی به انگلیسی باید مترجم از قواعدی پیروی نموده تا از تشابه ظاهری و استایل زبان مبدأ فاصله گرفته و به شکل اصیل جملات در زبان مقصد نزدیک شود. در ترجمه تخصصی انگلیسی به فارسی نیز ظرافتهایی حکمفرما است که تابعیت از آنها مترجم را به توفیقات بیشتری در حرفه خود میرساند. باهم برخی از این نکات کلیدی را بررسی میکنیم.
استفاده از جملات واضح، مختصر و بهبودیافته:
برگرداندن جملات انگلیسی به فارسی بدون توجه به افزایش درک مطلب و سادگی جز ردیف کردن سطرهایی طولانی و نامفهوم نتیجه دیگری ندارد. اساتید فن فقط وجود 20 کلمه در هر جمله ترجمهشده را با پیروی از یک موضوع خاص تأیید میکنند.
توجه به لغات مترادف:
در زبان انگلیسی به دلیل وجود فرهنگ متمایز گاهی برای یک موضوع خاص لغات مترادف بسیاری بیانشده است. برای ترجمه تخصصی انگلیسی به فارسی باید مترجم به این مترادفها باهدف پیشگیری از سردرگمی خواننده واقف باشد. در غیر این صورت با ارائه مفهومی اشتباه، موضوع کلی مقاله را نیز نامفهوم میسازد.
نحوه صحیح ترجمه جملات مجهول:
ترجمه جملات مجهول بدون توجه به جملات پسوپیش از آن نمیتواند، درک خوبی نسبت به مفهوم کلی متن را به مترجم بدهد. بدین ترتیب راه چارهای جز بررسی دقیق جملات قبلی و بعدی برای رفع این نقیضه و دریافت استنباط صحیح نیست.
توجه به ملاحظات فرهنگی:
توجه به ملاحظات فرهنگی در حین ترجمه تخصصی انگلیسی به فارسی کمک میکند، از شکاف کلامی، تحریف کلامی، عدم ابلاغ نکات ظریف معنایی و انتقال ناقص باورهای زبان مقصد پیشگیری نماییم.
وفاداری به سبک نویسنده:
باید قبول کرد، سبکی که نویسنده برای انتقال مفاهیم خود برگزیده بهترین نوع ممکن است. پس مترجم نیز باید در طول ترجمه به آن وفادار بوده و معنا را مطابق با آن بیان نماید. در اینجا هنر معادلسازی مترجم به میان آمده تا با حفظ سبک محتوا، جملات فارسی مناسب آن را بیابد.
ویژگیهای یک موسسه ترجمه موفق و تخصصی:
باید قبول کرد ترجمه وبسایتها و وبلاگها با ترجمه متون علمی و تخصصی بسیار متمایز است و لزوماً یک مترجم که از عهده ترجمه مقالات سایتها برمیآید، برای ترجمه تخصصی انگلیسی به فارسی مقالات علمی توانایی لازم را ندارد. چراکه این نوع ترجمههای تخصصی علاوه بر شناخت لغات و اصطلاحات زبان بیگانه نیازمند آگاهی به فرهنگ، باورها و اعتقادات کشور مقصد نیز دارد. از طرفی برخی اصطلاحات بهکاررفته در مقالات علمی در کشورهای مختلف و زبانها و گویشهای گوناگون معانی متفاوتی دارند. این موارد را باید در ترجمه تخصصی فارسی به انگلیسی و بالعکس موردتوجه قرار دهیم. با این توصیفات از ویژگیهای یک شرکت مترجم مورد اعتماد باید به استفاده از مترجمین مسلط به زبان دوم و سوم، تضمین کیفیت ترجمه تخصصی و امکان انجام اصلاحات درخواستی اشاره نمود. رعایت امنیت و محرمانگی مقالات، ترجمه انواع مقالات (ادبی، ISI، پزشکی و ...)، ترجمه کتاب، تحویل سریع با حفظ کیفیت و چندزبانه نمودن وبسایت نیز از دیگر خدمات این شرکتهای توانا و آشنا به اصول زبان است.